Bóle głowy to dolegliwość, która dotyka każdego człowieka. Zdarza się, że ból głowy jest bardzo dotkliwy. Niektóre osoby cierpią na niego przez całe życie, a ból pojawia się regularnie.
Bóle głowy mogą wystąpić o każdej porze dnia i mogą mieć różne natężenie. Od lekkiego ucisku w okolicach płatu czołowego aż do rozsadzającego czaszkę bólu, z którym nie da się normalnie funkcjonować. Niekiedy bólowi głowy towarzyszą zaburzenia wzroku, nudności i inne zaburzenia. Mamy wtedy do czynienia z migreną, która ma charakter choroby przewlekłej.
Bóle głowy są sygnałem, którym organizm reaguje na czynniki fizjologiczne i napięcia emocjonalne.
Jedną z przyczyn bólu głowy może być stres.
Migrena
Charakterystyczne dla migreny są powtarzające się napady ostrego bólu głowy. Ból rozpoczyna się zazwyczaj po jednej stronie i stopniowo rozszerza. Do innych objawów migreny należą:
- wymioty,
- nadwrażliwość na światło ,
- zaburzenia wzroku,
- szum w uszach,
- mrowienie lub niedowład ramienia.
Przyczyny występowania migreny
Nie jest znana konkretna przyczyna migreny. Mimo badań na poziomie genetycznym nie udało się jednoznacznie ustalić co powoduje, że część populacji cierpi na to schorzenie. Można jedynie wskazać katalizatory ataku bólu, do których należą:
- zmiana poziomu hormonów (dla kobiet szczególnie w okresie menstruacji i ciąży),
- przemęczenie,
- głód,
- stres,
- alkohol,
- niektóre gatunki sera,
- jaskrawe światło,
- zmiany pogody,
- wysiłek fizyczny.
Przebieg migreny
Podczas ataku bólu w mózgu zachodzą procesy zmiany energii wyjaśniające odczuwane dolegliwości. Wskutek tych zjawisk naczynia krwionośne opon mózgowych wydzielają nadmiar substancji zapalnych co powoduje reakcję zapalną okolicy naczyń krwionośnych mózgu co objawia się bólem migrenowym.
Klasterowe bóle głowy
Jest to szczególna odmiana migreny. Ból klasterowy zaczyna się jak typowa migrena z jednej strony głowy ale co charakterystyczne towarzyszy mu wyciek z nosa i łzawienie. Klasterowy ból głowy pojawia się najczęściej nocą, trwa kilka godzin po czym następuje kilkugodzinna ulga. Po przerwie ból powraca. Ataki mogą powtarzać się wielokrotnie. Klasterowy ból głowy może pojawiać się co kilka lat. Przyczyny i leczenie są takie same jak w przypadku migreny.
Migrenowe bóle głowy – ryzyko wystąpienia
Schorzenie częściej dotyka kobiety niż mężczyzn – na 4 chorujące panie przypada 3 panów. Większe ryzyko zachorowania występuje u osób spokrenionych z cierpiącymi na tą chorobę. Migrena pojawia się najczęściej po okresie dojrzewania płciowego i trwa przez całe życie.
Następstwa migreny
Oprócz dolegliwości bólowych utrudniających codzienne funkcjonowanie migrena nie niesie za sobą żadnych konsekwencji dla życia czy zdrowia. Należy jednak ostrożnie dawkować środki przeciwbólowe, których skutkiem ubocznym może być uszkodzenie wątroby lub nerek.
Zapobieganie bólom migrenowym
Najlepszym środkiem asekurującym przed bólem jest prowadzenie zrównoważonego tryby życia. Każda osoba cierpiąca na migrenę powinna obserwować uważnie swój organizm by określić w jakich sytuacjach ból pojawia się najczęściej. Oczywiście po dokonaniu obserwacji należy unikać stanów, które były katalizatorami bólu.
Przy uważnej obserwacji można rozpoznać oznaki zbliżającego się napadu migreny. Można spróbować powstrzymać jego rozwój poprzez wypicie filiżanki kawy z cytryną lub za pomocą środków przeciwbólowych.
Niektórym osobom pomaga terapia stresu oraz celowe oddziaływanie na naczynia krwionośne wykorzystujące biologiczne sprzężenie zwrotne czyli tzw. biofeedback. Jest to metoda która uczy sterowania niektórymi funkcjami organizmu. Dzięki czujnikom elektrycznym nakładanym na skórę mierzy się parametry takie jak oddech, prądy mózgu, akcję serca, napięcie mięśniowe, temperaturę ciała i oporność skóry. Dzięki wynikom pomiarów można obserwować reakcję organizmu na bodźce biologiczne. Np. jeżeli zaciskamy dłoń lub spowalniamy oddech organizm reaguje na te czynności. Obserwacja parametrów umożliwia wypracowanie właściwej metody relaksacyjnej i tym samym zapobieganie atakom migreny.
Farmakologia
W przypadku gdy chory nie radzi sobie z zapobieganiem i powstrzymywaniem rozwoju bóli migrenowych, a ataki pojawiają się częściej niż dwa razy w miesiącu lekarz może przepisać środki farmakologiczne. W przypadku migreny będą to:
- beta-blokery zawierające propranolol lub metoprolol
- naproksen stosowany najczęściej w przypadku związku bóli migrenowych z cyklem miesiączkowym.
Postępowanie w przypadku ataku bólu:
Należy położyć się wygodnie w zaciemnionym pomieszczeniu (światło może potęgować objawy). Ulgę przynieść może łagodny masaż kręgosłupa i okolic barku. Niektórym chorym pomaga naświetlanie czerwonym światłem. Wiele osób stosuje ćwiczenia relaksacyjne.
W przypadku wystąpienia mdłości można zażyć metoklopramid lub domperidon. Następnie po upływie 15 minut należy przyjąć kwas acetylosalicylowy, ibuprofenem lub paracetamolem.
Przy ciężkim napadzie migreny zaleca się stosowanie tzw. tryptanów (Imigran, Maxalt, Sumamigren, Zomig). Jeśli ból nie ustępuje po 2-4 godzinach można powtórzyć przyjęcie leku.
Leczenie migreny
Często spotykanym zabiegiem, którego celem jest wyleczenie migrenowych napadów bólu głowy jest akupunktura. Wśród innych metod niekonwencjonalnych należy wymienić również homeopatię i terapię neuralną.
W przypadku przewlekłego schorzenia, gdy wszelkie terapie zawiodą należy zgłosić się do specjalistycznego ośrodka leczenia bólu.
Dodatkowe informacje na temat migreny można znaleźć w artykule pt. „Migrena”
fot. flickr.com autor: Brian