Otospongioza występuje głównie u osób między 15 a 40 rokiem życia. Nieleczona może prowadzić do obustronnej głuchoty.
Znana również pod postacią otosklerozy, otospongioza została zauważona w XVIII wieku, choć nadal uznawana jest za chorobę mało znaną a co za tym idzie, trudną w diagnozie. Szacuje się, że w blisko 10 % przypadków niedosłuchu, to właśnie otospongioza odpowiedzialna jest za jego występowanie.
Mająca głównie podłoże genetyczne choroba wynika przede wszystkim z zaburzeń w funkcjonowaniu błędnika kostnego, a także zaburzeń w metabolizmie mineralnym kości ucha.
Objawy otospongiozy
Zmiany zlokalizowane zwyczajowo w obrębie okienka okrągłego i owalnego wraz z postępem choroby prowadzą do wielu zmian degeneracyjnych (w tym unieruchomienia kosteczek słuchowych), jak również zawrotów głowy, szumów, a także utraty równowagi.
Spotykamy kilka odmian choroby, w zależności od lokalizacji zmian. I tak możemy wyróżnić:
- niedosłuch przewodzeniowy powstający w wyniku uszkodzenia narządu przekazującego dźwięk (spotykanym w blisko 80% przypadków),
- niedosłuch mieszany (występuje w blisko 15% przypadków),
- niedosłuch odbiorczy powstający na skutek uszkodzenia narządu przekazującego dźwięk i uszkodzenia słuchowej drogi nerwowej (pojawia się w 5% przypadków).
Otospongioza i jej przyczyny
W toku badań ustalono, że choroba dotykająca najczęściej kobiety ma charakter dziedziczny (zdiagnozowana w przypadku 20% zachorowań).
Innymi przyczynami choroby są:
- zakażenie wirusem odry (spotykane jest wówczas podwyższone stężenie immunoglobulin przeciwko wirusowi odry,
- czynniki autoimmunologiczne,
- zaburzenia hormonalne – choroba może mieć związek z podwyższonym poziomem estrogenu (zdiagnozowano ją u blisko 50% ciężarnych kobiet).
Diagnostyka otosklerozy
Przeprowadzając wywiad z pacjentem należy zwrócić uwagę na takie dolegliwości, jak: częste zapalnie ucha, zawroty głowy, czy występujące szumy uszne lub niedosłuch. Należy również zwrócić uwagę na ewentualny niedosłuch występujący w rodzinie pacjenta.
W diaganozowaniu otospongiozy przydatnymi mogą być również badania takie, jak:
- badanie otoskopowe (badanie może wykazać objaw Schwartza),
- badanie audiometryczne – w badaniu zauważyć można załamek Carharta, brak odruchów mięśnia strzemiączkowego i niedosłuch,
- próba Rinnego, próby stroikowe i próba Webera,
- próba Gellé’go – wykazana podczas badania zaburzona ruchomość strzemiączka może wskazywać na obecność choroby.
Otospongioza i sposoby jej leczenia
W przypadku tego rodzaju niedosłuchu głównymi metodami leczenia jest leczenie operacyjne polegające na wprowadzeniu do ucha protezy, dzięki której można zahamować rozwój choroby. Zarówno stapedotomia (umożliwiająca natychmiastową poprawę słuchu), jak również stapedektomia przeprowadzane są w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym.
Do pozostałych metod leczenia niedosłuchu należą:
- aparatów słuchowych (szczególnie skuteczne w początkowej fazie choroby),
- implany ślimakowe (stosowane w zaawansowanym etapie choroby),
- leczenie farmakologiczne polegające na podaniu leków naczyniowych, jak również tabletek lub preparatów zawierzających fluorek sodu (np. Fluossen).