Powszechna u dzieci ospa, zwana również wiatrówką, w przypadku osób dorosłych może mieć ciężki przebieg. W przypadku niedoleczonej wiatrówki, mogą pojawić się również powikłania.
Uznawana powszechnie za chorobę wieku dziecięcego ospa (zwana również ospą wietrzną lub wiatrówką) wywoływana jest przez przenoszony drogą kropelkową wirus ospy, herpeswirus VZV (Varicella Zoster Virus). Zwyczajowo choroba dotyka dzieci w wieku przedszkolnym i pierwszych klas nauczania początkowego, choć zdarzają się przypadki zachorowań również u dzieci starszych, jak i dorosłych. Przy czym w przypadku osób dorosłych, choroba może mieć bardzo ciężki przebieg i prowadzić do wielu niebezpiecznych dla zdrowia chorego powikłań.
Ospa – przyczyny
Za występowanie ospy odpowiedzialny jest wirus ospy herpeswirus VZV. Choroba występująca głównie w okresie zimowo-wiosennym, przekazywana jest nie tylko drogą kropelkową, ale również poprzez bezpośredni kontakt (wirus choroby umiejscowiony jest w wydzielinie nosa i płynie wypełniającym pęcherzyki). Choć chory już w dwa dni od kontaktu z wirusem na ospę może zakażać innych, pierwsze wykwity skórne pojawiają się dopiero po około dwóch tygodniach.
Objawy ospy
Utrzymujące się nawet przez okres od siedmiu do dziesięciu dni główne objawy ospy, to swędząca wysypka pojawiająca się po około 14 dniach od zakażenia. Początkowo wysypka może pojawić się na tułowiu, z czasem, wraz z rozwojem choroby, może rozprzestrzeniać się na pozostałe części ciała. W pierwszym etapie ma postać czerwonych, rozlanych plam, przekształcających się następnie w krostki z płynem surowiczym. Te z kolei po wyschnięciu zmieniają się w strupy. Pierwszymi objawami sugerującymi fakt wystąpienia ospy są również objawy podobne do przeziębienia, czyli gorączka (wahająca się od 37°C do 40ºC), a także zmęczenie, osłabienie i ból stawów. Objawy te pojawiają się na kilka dni przed pojawieniem się charakterystycznej dla ospy wysypki.
Ospa i jej diagnoza
Diagnozę stawia się na podstawie oględzin zmian chorobowych, a także na podstawie objawów ogólnych występujących u chorego.
Ospa i jej powikłania
Błędnie leczona, przeziębiona lub ospa występująca u dorosłych z ciężkim przebiegiem, może wywołać rożnego rodzaju powikłania w postaci:
- zespołu Reye’a (u dzieci, którym podano aspirynę),
- wtórne, bakteryjne zakażenie zmian skórnych (mogą powstać na skutek podania choremu ibuprofenu),
- zapalenie ucha środkowego,
- zapalenie płuc,
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
- zapalenie mózgu,
- zapalenie stawów,
- kłębuszkowe zapalenie nerek,
- zapalenie mięśnia sercowego,
- zapalenie wątroby (VZV wtórnie hepatotropowy).
Leczenie ospy
Leczenie wiatrówki polega na przede wszystkim na podaniu choremu doraźnie leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych (w razie wystąpienia objawów), a także papek wysuszających i działających przeciwświądowo. Pomocnym może być również Octanisept, który nie tylko działa odkażająco, ale również wysuszająco. W przypadku osób o niskiej odporności, koniecznym może być również podanie leków przeciwwirusowych (np. acyklowir).
Podczas kuracji warto również korzystać z kąpieli odkażających w letniej wodzie z nadmanganianem potasu lub siemienia lnianego.
Ważne:
Zgodnie z najnowszymi badaniami wskazane jest, by szczepienia ochronne przeciw ospie były powtarzane najpóźniej po 10 latach od ostatniego szczepienia.
Pamiętajmy również, by nie podawać choremu ibuprofenu i aspiryny.