Zapalenie wielomięśniowe (łac. Polymyositis, w skrócie PM) należy do rzadko występujących chorób reumatycznych – układowych schorzeń tkanki łącznej. Choroba może rozprzestrzenić się nie tylko w obrębie mięśni szkieletowych, ale również na inne bardzo ważne organy, takie jak serce, płuca i przewód pokarmowy.
Osłabienie mięśni może rozwijać się przez wiele dni, tygodni, a nawet miesięcy, w przebiegu PM. Charakterystyczną cechą tej choroby jest również symetryczność występowania objawów – osłabienie mięśni występuje w równym stopniu po obu stronach ciała, koncentrując się głównie na mięśniach proksymalnych, takich jak mięśnie szyi, mięśnie czworogłowe, mięśnie miednicy i czworoboczne. Osłabienie mięśni pojawia się podczas codziennych czynności, takich jak układanie włosów, wstawanie z krzesła czy chodzenie po schodach.
Rzadka, autoimmunologiczna choroba mięśni
Zapalenie wielomięśniowe jest rzadko występującą chorobą, która występuje częściej u kobiet niż u mężczyzn. Bez wątpienia jednym z największych zagrożeń związanych z PM jest to, że trudno ją zdiagnozować, ponieważ jej objawy bardzo przypominają objawy innych chorób. Dokładne przyczyny zapalenia wielomięśniowego nie są znane, co powoduje, że trudno mówić o wdrożeniu jakiejkolwiek profilaktyki przeciwko tej chorobie.
Osłabienie, zmęczenie i ból
Do głównych objawów zapalenia wielomięśniowego należą osłabienie, zmęczenie i ból. Osoby cierpiące na PM codziennie odczuwają ból, są osłabione i potrzebują pomocy innych osób w codziennych czynnościach.
Początek rozwoju zapalenia wielomięśniowego może być łagodny, co utrudnia zdiagnozowanie. U większości pacjentów zapalenie wielomięśniowe objawia się jednak narastającym osłabienie mięśni w okolicy barków i bioder, co powoduje problemy z podnoszeniem ciężkich przedmiotów, chodzeniem po schodach czy wstawaniem z pozycji siedzącej.
Choroba może być bardzo niebezpieczna. Jeżeli obejmuje mięśnie gardła, przełyku i krtani powoduje trudności w mówieniu i przełykaniu. Natomiast w przypadku, gdy zapalenie obejmie mięśnie oddechowe, pojawiają się trudności w oddychaniu i duszność.
Powikłania PM
Zapalenie wielomięśniowe może powodować szereg powikłań, w tym dysfagię, choroby płuc, w tym choroby śródmiąższowe płuc, zespół Raynauda i inne. Jako układowa choroba PM może wpływać na inne organy wewnętrzne. Osoby cierpiące na zapalenie wielomięśniowe są też bardziej narażone na choroby nowotworowe.
Jednocześnie z zapaleniem wielomięśniowym mogą rozwinąć się inne choroby, np. refluks żołądkowy i bóle stawów. Choroby nowotworowe u pacjentów cierpiących na zapalenie wielomięśniowe mogą rozwinąć się przed ujawnieniem objawów ze strony mięśni, albo dopiero po pewnym czasie, dlatego pacjenci powinni być pod stałą obserwacją.
Leczenie zapalenia wielomięśniowego
Leczenie zapalenia wielomięśniowego polega na stosowaniu farmakoterapii opartej na glikokortykosteroidach podawanych dożylnie lub doustnie. Gdy nie jest możliwe uzyskanie poprawy w ciągu około 2 miesięcy, lekarz może zalecić wdrożenie terapii immunosupresyjnej. Obecnie dostępne leki umożliwiają uzyskanie trwałej remisji choroby, ale nie jest możliwe zupełne ustąpienie jej objawów. Leczenie podtrzymujące musi być prowadzone nawet przez 3 lata. Po uzyskaniu remisji i zakończeniu farmakoterapii pacjent powinien przebywać pod obserwacją lekarską, także w zakresie profilaktyki nowotworowej oraz wykonywać ćwiczenia wzmacniające mięśnie i poddawać się fizjoterapii.