AIDS to choroba odkryta stosunkowo niedawno. Źródłem pierwszych zakażeń prawdopodobnie były małpy.
Pierwszą ofiarą tej choroby znaną z nazwiska była czterdziestosiedmioletnia duńska lekarka Margrethe P. Rask, która zachorowała 12 grudnia 1977 r. w Kopenhadze. Od 1972 r. pracowała w szpitalach w Zairze, narażona na kontakt z krwią i wydzielinami afrykańskich pacjentów. Chroniczne objawy choroby, którą w kilka lat później opisano jako AIDS, wystąpiły u niej na początku roku 1976.
Belgijscy lekarze ustalili potem, że u afrykańskich pacjentów w Zairze i Burundi objawy występowały już wcześniej. Najwcześniejszy znany przypadek dotyczy jednak znowu Europejczyka i zesrał potwierdzony dopiero w roku 1990. Wtedy to poszukiwania w kartotekach pacjentów i zachowanych próbkach tkanek, przeprowadzone przez epidemiologów z wydziału medycznego uniwersytetu w Manchester, okazały, że dwudziestopięcioletni marynarz, który mógł zawinąć do Afryki w czasie jednego ze swych rejsów, zmarł na pełnoobjawowy AIDS w Manchesterze w 1959 r. W jego tkankach znaleziono wirusa HIV i przyjmuje się, że ofiara zaraziła się nim na cztery-pięć lat przed śmiercią. Próbki zachowano, gdyż w owym czasie nikt nie umiał postawić diagnozy na temat przyczyn śmierci.
Pierwszą ofiarą w Ameryce był młody nowojorski homoseksualista, znany jako „Nick”, który umarł 15 stycznia 1981 r. cierpiąc na całkowite osłabienie już od marca poprzedniego roku. W grudniu 1981 r. czterdziestodziewięcioletni brytyjski homoseksualista, który spędzał każde swoje wakacje w Miami, zmarł w Londynie w dziewięć miesięcy po swojej ostatniej wizycie na Florydzie. W tym czasie w Europie było już 36 przypadków nie znanej choroby: 17 we Francji, 6 w Belgii, 5 w Szwajcarii, 3 w Danii, po 2 w Wielkiej Brytanii i RFN i 1 w Hiszpanii. W tym samym roku rozpoznano chorobę u dwóch włoskich homoseksualistów, którzy podróżowali razem po USA. Liczba przypadków w Stanach Zjednoczonych Osiągnęła szybko trzycyfrowe liczby, w znacznej części za sprawą niezwykle aktywnego seksualnie stewarda linii lotniczych Air Canada, Gaetana Dugasa, który nie przestał zmieniać kochanków co noc nawet wtedy, gdy stwierdzono, że jest nosicielem. W 1983 r. choroba rozprzestrzeniła się już w większości krajów Europy Zachodniej, a także w Czechosłowacji, Japonii i Australii.
Nazwa AIDS (Acąuired Immune Deficiency Syndrome) została przyjęta na spotkaniu przedstawicieli ośrodków epidemiologicznych w Atlancie, latem 1982 r. We Francji używa się akronimu SIDA, w Rosji – SPID.