Tkanki twarde, z których zewnętrznie zbudowany jest ząb, otaczają miękką i bardzo wrażliwą miazgę. To w niej znajdują się nerwy i naczynia krwionośne. Ból pojawia się, gdy powstaje stan zapalny zębów i wysięk, uciskający zakończenia włókien nerwowych. Chociaż zazwyczaj można zniwelować go za pomocą środków przeciwbólowych, to tabletki nie wyeliminują jego przyczyny, a jedynie złagodzą objawy. W każdym przypadku niezależnie od tego, jaki rodzaj i natężenie bólu nam towarzyszą, świadczy on o problemach w jamie ustnej. Dlatego zawsze należy udać się do stomatologa, by poznać podłożę tych nieprzyjemnych dolegliwości.
Czym jest ból zęba?
Ból pojawia się na skutek działania tzw. czynnika uszkadzającego i powoduje dyskomfort w jamie ustnej. Siła jego odczuwania jest subiektywna, jednak wiele osób uznaje ból zęba za najbardziej nieprzyjemny i trudny do zniesienia. Jest to natomiast naturalna reakcja organizmu i jeden z sygnałów, świadczący o tym, że w jego funkcjonowanie pojawiły się pewne nieprawidłowości. Powstaje on, pobudzając receptory bólowe i zwykle zwiastuje stan zapalny.
Ból towarzyszy nie tylko uszkodzeniem, ale także toczącym się procesom chorobowym, takim jak zapalenia w obrębie jamy ustnej. Pojawia się także po różnego typu zabiegach, a taki rodzaj bólu nazywany jest klinicznym. Jego najprostsza i najbardziej powszechna klasyfikacja to podział na:
- przewlekły – utrzymuje się stale, nawraca lub trwa ponad 3 miesiące,
- ostry – ma nagły początek i utrzymuje się krócej niż 3 miesiące. To właśnie ten rodzaj bólu najczęściej pojawia się w stomatologii.
Jakie mogą być przyczyny bólu zęba?
Ból ma swoją funkcję – działa ostrzegawczo i ochronnie. Wysyła informację o konieczności działania, by usunąć powodujący go, szkodliwy czynnik. Najczęstszą przyczyną bólu jest próchnica. Zaczyna być on odczuwany, gdy przez ubytki próchnicowe zostaje odsłonięta wrażliwa szyjka i miazga. Pierwsze symptomy to zwiększona wrażliwość zębów na kwaśne, słodkie, zimne i ciepłe pokarmy. Intensywny ból pojawia się, gdy proces chorobotwórczy nie zostaje zatrzymany i rozwija się stan zapalny, uciskając zakończenia nerwowe. Inne częste przyczyny to: uraz, zapalenie miazgi zęba oraz nadwrażliwość zębiny.
„Zawsze, gdy w jamie ustnej pojawiają się zmiany próchnicowe, wymagane jest rozpoczęcie leczenia. Dzięki temu zatrzymujemy rozwój choroby i nie dopuszczamy do zapalenia. Odpowiednio szybko wdrożona terapia pozwala pozbyć się nie tylko zakażenia, ale również bólu” – mówi lekarz dentysta Urszula Leończak z Warsaw Dental Center.
W jamie ustnej ból najczęściej jest zębopochodny. Jego rodzaj i lokalizacja mogą wskazywać na konkretne schorzenie, a dokładna charakterystyka ułatwi lekarzowi diagnozę:
- Ostry ból zęba po kontakcie z czynnikiem zewnętrznym (pokarm, szczoteczka) wskazuje na odsłonięte kanaliki zębinowe, rozwój próchnicy, starcia i pęknięcia zębów, nadwrażliwość zębiny lub obnażone szyjki zębów.
- Ból przedłużający się, ćmiący, pulsujący i nasilający się (zwłaszcza po podrażnieniu) może oznaczać nieodwracalne zapalenie miazgi.
- Okresowo pojawiający się ból, zanikający bez czynnika drażniącego zwiastuje odwracalne zapalenia miazgi.
- Intensywny i silny ból, narastający, dający uczucie rozsadzenie zębodołu zazwyczaj świadczy o tym, że pojawił się ropień lub okołowierzchołkowe zapalenie.
Kiedy powinno się udać do stomatologa?
Nawet najmniejszy ból zęba powinien zmobilizować nas do wizyty u dentysty. Najważniejsze jest szybkie podjęcie działania, które będzie prowadzić do wyeliminowania schorzenia. Utrzymujący się ból ma negatywny wpływ nie tylko na codzienne funkcjonowanie, ale także na naszą psychikę. Niezwłocznie należy udać się na wizytę do dentysty, by poznać podłożę dyskomfortu. Im wcześniej zareagujemy i rozpoczniemy leczenie, tym może okazać się one krótsze i mniej inwazyjne. Nawet gdy uda się pokonać dolegliwości przy pomocy domowych sposobów lub leków bez recepty, to najprawdopodobniej ulga będzie chwilowa, schorzenie będzie się pogłębiać, a problem może powrócić ze zdwojoną siłą.
Inne objawy, które mogą wskazywać na proces zapalny w jamie ustnej to:
- gorączka,
- ból głowy,
- opuchlizna i tkliwość sąsiednich tkanek, także dziąseł,
- zaburzenia orientacji i funkcji nerwów czaszkowych.
Gdy symptomy te pojawiają się wraz z bólem zęba, należy niezwłocznie poinformować o nich lekarza.
Domowe sposoby na ból zęba
Ból zęba potrafi być bardzo dokuczliwy, ponieważ promieniuje i utrudnia nam codzienne funkcjonowanie. Często jest nagły, narasta albo powraca po pewnym czasie. Gdy tylko się pojawi, chcemy go natychmiast wyeliminować. Jeszcze przed wizytą u specjalisty warto sięgnąć po tabletki przeciwbólowe i stosować leki przeciwzapalne bez recepty. Jakie są jeszcze sposoby, które szybko i skutecznie uśmierzają ból? Takie właściwości mają produkty dostępne w naszych kuchniach, między innymi:
- goździki – zawierają eugenol, czyli naturalny środek znieczulający – aby doszło do jego uwalniania, można je żuć lub ssać,
- szałwia – napar z liści należy płukać jamę ustną, zawarta w nich kamfora zniweluje ból zęba,
- czosnek – nazywany naturalnym antybiotykiem, zwalcza bakterie, mieszanką z rozgniecionego czosnku może zmniejszyć stan zapalny.
Pamiętajmy jednak, że domowe sposoby nie zastąpią profesjonalnego leczenia. Mogą uśmierzyć ból, ale nie wyeliminują przyczyny problemu.
„Dbajmy o zdrowie jamy ustnej i stosujmy profilaktykę. Codzienna prawidłowa higiena oraz systematyczne wizyty kontrolne, to działania prewencyjne, które chronią przed rozwojem stanu chorobowego, a więc także przed bólem zęba, który jest jednym z jego objawów” – radzi Urszula Leończak lekarz dentysta w klinice Warsaw Dental Center.
Wiele osób próbuje radzić sobie z dolegliwościami domowymi sposobami, ponieważ obawia się wizyty u stomatologa. Gdy odczuwamy lęk, warto udać się do nowoczesnego gabinetu. W klinice Warsaw Dental Center specjaliści korzystają z najlepszego sprzętu, który pozwala na dokładną diagnostykę, bezbolesne badania, a nawet zabiegi. Kompleksowe rozpoznanie problemu pozwala na wdrożenie optymalnego planu leczenia, dobranego indywidualnie do każdego pacjenta.
RTG zębów, czyli czego możemy się dowiedzieć ze zdjęcia rentgenowskiego?