Kobieta w ciąży powinna regularnie badać się i konsultować swój stan z prowadzącym ginekologiem. Jednym z badań jest pomiar glikemii, który pozwala określić jakie stężenie osiąga glukoza we krwi. Znaczny wzrost glukozy we krwi jest sygnałem, że trzeba się niezwłocznie udać do lekarza, to wyraźny sygnał, że kobieta może zmagać się z cukrzycą ciążową, która jest groźna nie tylko dla matki, ale i dla płodu.
Czym jest cukrzyca ciążowa?
Cukrzyca ciążowa jest chorobą będącą wynikiem nietolerancji węglowodanów. To powoduje zwiększenie glukozy we krwi podczas ciąży. Potwierdzenie glikemii powyżej normy może wskazywać, że kobieta w ciąży cierpi na cukrzycę typu 2, która wcześniej nie została rozpoznana lub cukrzycę tylu 1, która rozwija się w czasie ciąży. W tej chwili już co dziesiąta ciężarna cierpi na tę przypadłość, która jest zwykle rozpoznawalna między 24 a 28 tygodniem ciąży. W grupie ryzyka znajdują się kobiety, które:
- doświadczyły cukrzycy ciążowej podczas poprzednich ciąż,
- mają nadwagę lub są otyłe,
- ukończyły 35 lat,
- miały nadciśnienie tętnicze przed zajściem w ciążę,
- w ich rodzinach występuje cukrzyca typu 2,
- urodziły wcześniej dziecko z wadą rozwojową.
Bywa, że kobieta w ciąży zachoruje na cukrzycę, chociaż nie znajdowała się w grupie ryzyka. To jest sygnał, że kobieta ma predyspozycję do zaburzeń gospodarki węglowodanowej, co może skutkować w przyszłości rozwinięciem cukrzycy typu 2. Cukrzyca ciążowa ustępuje zazwyczaj po narodzinach dziecka, jednak nie można jej lekceważyć, bo bezpośrednio wpływa na przyszłą mamę i płód.
Zagrożenia dla matki i płodu
Cukrzyca ciążowa jest uważana przez lekarzy za poważne zagrożenie. Jej skutkiem może być przedwczesny poród i rozwój stanu przedrzucawkowego. Zwiększone jest też ryzyko cesarskiego cięcia. W przypadku płodu, może dojść do makrosomii, czyli nadmiernego wzrostu i rozwoju dziecka w łonie matki. Ciało noworodka może osiągać cztery i więcej kilogramów. Istnieje też niebezpieczeństwo powstania zaburzeń rozwojowych, a nawet śmierci wewnątrzmacicznej płodu.
Objawy cukrzycy ciążowej
Zanim badania potwierdzą u kobiety cukrzycę ciążową, występuje wiele symptomów, że w organizmie zachodzą niepokojące procesy. Przede wszystkim następuje zwiększenie pragnienia, szybkie wysychanie błon śluzowych i w związku z tym ciągła potrzeba uzupełniania płynów. Drugi poważny sygnał to wielomocz. Glukoza zatrzymuje wodę w organizmie. Jeśli kobieta choruje na cukrzycę ciążową, często oddaje mocz – ponad trzy litry na dobę. Niektórzy uważają, że to efekt większego przyjmowania wody i innych płynów, ale nie jest to prawda. Cukrzycy ciążowej towarzyszy senność, notoryczne zmęczenie, osłabienie. Może też dojść do nagłego wzrostu wagi ciała ciężarnej i płodu lub zupełnie odwrotnie – nagłego spadku masy ciała mimo racjonalnego odżywiania się. Zdarzają się niespodziewane impulsywne napady głodu, gdyż glukoza, znajdująca się we krwi, nie może dostać się do tkanek z powodu braku insuliny.
Diagnozowanie cukrzycy ciążowej
Polskie Towarzystwo Diabetologiczne zaleca, by każda kobieta ciężarna otrzymała skierowanie na oznaczenie stężenia cukru we krwi już na pierwszej wizycie. Każda ciężarna między 24 a 28 tygodniem ciąży powinna mieć wykonany test doustny. Pomiar jest wykonywany dwukrotnie. Po uzyskaniu pozytywnego wyniku, dalsza diagnostyka polega na powtórzeniu badania testem przesiewowym, a potem ustaleniu typu cukrzycy ciążowej. Od tej chwili ciąża jest traktowana jako ciąża podwyższonego ryzyka.
Leczenie cukrzycy ciążowej
Zmniejszenie stężenia glukozy we krwi powinno odbywać się poprzez zastosowanie diety cukrzycowej. Najważniejsze jej założenia zostały przedstawione w Standardzie Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego – musi być prawidłowo skonstruowana pod względem jakości i ilości składników. Drugi element leczenia cukrzycy ciążowej to umiarkowany wysiłek fizyczny. Poprawia on utylizację glukozy i zwiększa wrażliwość tkanek na insulinę. Specjaliści zalecają spacery, pływanie, nordic walking, gimnastykę dla ciężarnych. Kobieta musi być też pod stałą obserwacją ginekologa. Cukrzycy nie można lekceważyć, ale prawidłowo prowadzona ciąża i stosowanie się ciężarnej do zaleceń lekarskich pozwolą kobiecie urodzić zdrowe dziecko.