„Ludzie płacą lekarzowi za pracę, za serce pozostają mu winni.” Lucius Annaeus Seneca Minor

Błędy podczas pomiaru ciśnienia

Ciśnienie tętnicze to siła nacisku z jaką krew napiera na ściany tętnic w czasie skurczu serca, a następnie jego rozkurczu. Norma ciśnienia nie jest jednakowa dla wszystkich. Zależy od wieku, przebytych chorób, ogólnego stanu organizmu. O wysokości ciśnienia decydują również zmiany hormonalne, wykonywany wysiłek, przebyty stres. Na zwiększenie ciśnienia tętniczego krwi mogą mieć wpływ czynniki zewnętrzne takie jak: ból, niska temperatura, spożyty alkohol, wypalony papieros, aktywność fizyczna. Natomiast na zmniejszenie ciśnienia tętniczego mają wpływ: sen, wysoka temperatura, zbilansowany posiłek, relaks. 

Prawidłowe parametry ciśnienia tętniczego 

Systematyczne kontrolowanie poziomu ciśnienia należy do podstawowych metod kontroli prawidłowości funkcjonowania organizmu. Przyjęto, że normą dla ciśnienia skurczowego (krew krąży w naczyniach krwionośnych na skutek skurczu mięśnia sercowego) jest  120 mmHg. Jeśli, przy mierzeniu, zaobserwujemy, że ciśnienie regularnie przekracza 140 mmHg, to znak, że pacjent ma nadciśnienie. Ciśnienie rozkurczowe mierzymy, kiedy serce jest w spoczynku. Idealna wartość to 80 mmHg. Wyższe parametry mierzone regularnie świadczą o nadciśnieniu. Nadciśnienie jest chorobą w Polsce dość powszechną, bo dotyczy około 30% populacji. Utrzymanie prawidłowego ciśnienia jest szczególnie ważne w przypadku osób chorych na cukrzycę. 

Jak prawidłowo mierzyć ciśnienie? 

Pomiar ciśnienia należy rozpocząć od przeczytania instrukcji obsługi ciśnieniomierza – oczywiście, jeśli robimy to po raz pierwszy. Jeśli znamy aparat, którym będziemy się posługiwać, na pewno też już wiemy, że pół godziny przed pomiarem nie można: pić kawy lub alkoholu, jeść obfitych posiłków, uprawiać sportu, uczestniczyć w sytuacjach stresowych. Na zawyżenie pomiaru ciśnienia ma również wpływ gorączka. Pomiaru najlepiej dokonywać w pozycji siedzącej, w przypadku osób starszych może to być pozycja leżąca. Przed rozpoczęciem mierzenia, wskazany jest kilkuminutowy odpoczynek. Jeśli pomiar dokonywany jest za pomocą ciśnieniomierza naramiennego, należy pamiętać o prawidłowym, podwinięciu rękawa, aby nie tworzyć dodatkowej opaski uciskowej.

Jakie błędy są popełniane?

 Przy mierzeniu ciśnienia popełniane są nieraz podstawowe błędy, które fałszują wyniki. Na co trzeba zwrócić szczególną uwagę?

  • Odpowiedni ciśnieniomierz (sfigmomanometr)

Sprawnie działający ciśnieniomierz jest podstawą. Jeśli mierzymy ciśnienie w domu, powinniśmy wybrać dobry aparat, właściwie skonfigurowany. Aparat może nie tylko raz nieprawidłowo zmierzyć ciśnienie, ale ten błędny pomiar może być powielany. Nawet niewielka pomyła – np. o 3 mmHg decyduje o leczeniu, jego modyfikacji, wdrożeniu lub zaprzestaniu.

  • Miejsce umieszczenia ciśnieniomierza

W przypadku ciśnieniomierza naramiennego, należy go umieścić około 3 cm nad zgięciem łokcia. Zdarza się, że lekarz zleca próbny pomiar na obu ramionach, w celu skontrolowania, gdzie ciśnienie jest wyższe. Kolejne pomiary będą dokonywane na ramieniu, które w momencie próby wskazało wyższe ciśnienie. Jeśli chory przyjmuje leki, ciśnienie należy sprawdzić przed ich podaniem, aby nie zafałszowywały wyniku.

  • Kiedy dokonywać pomiaru?

Pomiaru trzeba dokonywać dwa razy dziennie o stałej porze. Tylko taki pomiar da nam prawdziwy wynik. Na podstawie siedmiodniowego cyklu, lekarz już będzie miał pewien obraz.

  • Odpowiednie położenie ręki

W trakcie mierzenia ciśnienia, ręka powinna być odpowiednio położona. Należy pamiętać, by łokieć był podparty, a ramię znajdowało się na wysokości serca, mięśnie należy lekko rozluźnić. Jeśli ramię z ciśnieniomierzem znajduje się powyżej serca, wartość pomiaru może być wyższa, jeśli poniżej – niższa. Ta prawidłowość dotyczy szczególnie ciśnieniomierzy nadgarstkowych. Pacjent musi pamiętać o prawidłowym uniesieniu ręki, bo pomiar będzie niepoprawny.

  • Aparaty nieautomatyczne – błędy

W przypadku używania aparatów nieautomatycznych, powszechnym błędem jest zbyt wolne pompowanie powietrza lub zbyt szybkie jego spuszczanie. W pierwszym przypadku, pacjent może się niepotrzebnie stresować, w drugim, u osób z zaburzonym rytmem serca, może dojść do dokonanie nieprawidłowego pomiaru.

Egzosomy – rewolucja w regeneracji i odmładzaniu skóry