W powszechnym przekonaniu psychoterapia jest przeznaczona dla osób mających problemy o podłożu psychicznym. Nie do końca jest to prawdą. Oczywiście psychoterapii poddają się osoby, które cierpią na wszelkiego typu problemy psychiczne, ale mogą z niej skorzystać także ci, którzy cierpią w wyniku traumatycznych zdarzeń: śmierci bliskiej osoby, utraty pracy, problemów małżeńskich i innych tego typu przypadłości.
Psychoterapia bywa łączona z działaniem farmakologicznym, ale nie zawsze. Jedną z form leczenia jest terapia Gestalt, która jest najczęściej stosowana w przypadku pracy nad podstawowymi emocjami. Jej twórcą był niemiecki psycholog Fritz Persa.
Dla kogo terapia Gestalt?
W koncepcji Gestalt u podłoża problemów człowieka leżą potrzeby, które nie zostały zaspokojone w dzieciństwie. Chodzi głównie o potrzeby: akceptacji, miłości i szacunku. Analizując krąg osób, którym może pomóc terapia Gestalt koncentrujemy się przede wszystkim na osobach, które mają problemy natury emocjonalnej. Do takich zalicza się pacjentów z depresją, zaburzeniami odżywiania, fobiami. Tak naprawdę jednak w terapii mogą uczestniczyć wszystkie osoby, które poszukują odpowiedzi na trudne pytania, wpływające na jakość życia, pracę, uczucia i związki.
Są jednocześnie osoby, które zmagają się z poważnymi zaburzeniami osobowości lub schorzeniami psychotycznymi, dla których terapia humanistyczna (a taką jest Gestalt) jest nieodpowiednia. W ich przypadku, rozwiązaniem może być tylko farmakologia.
Przebieg terapii Gestalt
Podczas terapii nawiązuje się bliska więź między pacjentem a terapeutą. Jej podstawą jest wzajemne zaufanie i specjalistyczna wiedza terapeuty, którą wykorzystuje, by pomóc pacjentowi rozpoznać własne emocje, ich źródło, sposób powstawania. Kolejnym krokiem jest samoakceptacja tego, co się wydarzyło i próba odzyskania kontroli nad własnym życiem.
Terapię Gestalt wykorzystuje się najczęściej na spotkaniach grupowych, które mogą się na przykład odbywać podczas kilkudniowych warsztatów. Drugą opcją są spotkania indywidualne. Wybór metody zależy od rozpoznania przez psychoterapeutę problemu i stopnia jego złożoności. Jak jednak twierdzą specjaliści, najlepsze efekty daje połączenie terapii indywidualnej z grupową.
Kolejne kroki w terapii Gestalt
Wiele osób decyduje się na spotkania grupowe, podczas których przechodzą kolejne kroki, by zapanować nad negatywnymi emocjami i odzyskać dawne życie. W pierwszym kroku dochodzi do spotkania pacjenta z terapeutą, który przeprowadza tzw. wywiad psychologiczny. To podczas niego poznaje problemy pacjenta i stopień ich złożoności. W etapie drugim powinno dojść do otwarcia pacjenta. Ten czas jest różny dla każdej osoby. Niektórzy pacjenci znają swoje problemy i chcą je rozwiązać.
Dla innych przyjście na terapię nie jest do końca świadomą decyzją, ale wiąże się z presją otoczenia, najczęściej przyjaciół lub najbliższej rodziny. W tym przypadku otwarcie może trwać dłużej, ale tylko wtedy terapia ma szansę powodzenia. Często temu etapowi towarzyszy np. joga, która w tym przypadku ma funkcję rozluźniające. Etap trzeci to cykl rozmów grupowych i indywidualnych, podczas których pacjent mówi o swoich emocjach, nazywa je i szuka ich źródeł.
Często, podczas tego etapu, odgrywane są scenki i dramy, które mają przywołać emocje towarzyszące pacjentowi podczas trudnych sytuacji w jego życiu. To pozwala jednocześnie uporządkować pewne wydarzenia, nazwać je i zaakceptować jako element życia. W etapie czwartym dochodzi do oceny efektów, które udało się podczas sesji wypracować. Swoje postępy ocenia nie tylko sam pacjent, ale też grupa, z którą współpracuje. Zaletą metody jest fakt, że czasami pacjenci, którzy poradzili sobie traumą w życiu, stają się wsparciem dla innych, swoistymi asystentami terapeuty. Należy bowiem pamiętać, że w grupie, osoby są na różnym etapie wracania do normalności.
Terapia Gestalt – efekty
Jak każda terapia przynosi różne efekty. Wszystko zależy od indywidualnego nastawienia pacjenta i rodzaju problemów. W jej efekcie, osoba poszukująca pomocy, powinna się nauczyć wyrażania własnych emocji, akceptacji swojego życia. Powinna też nauczyć się kierować swoim życiem bez spełniania oczekiwań innych osób. Czy wszystkim uczestnikom terapii Gestalt uda się taki efekt osiągnąć? Zapewne nie, ale każdy człowiek, który dzięki niej poczuje się lepiej, jest wartością, której nie można lekceważyć.
Tekst: Bogumiła Pierzchanowska
Grafika: SerenaWong, pixabay